Bewonersinitiatieven zijn niet gratis en aan vrijwillige personele inzet zit een grens. Vooral de opstartfase van een initiatief vraagt financiering, denk aan materialen die moeten worden gekocht of een website die gemaakt moet worden. Ook daarna is voor de uitvoering van activiteiten geld nodig. Initiatieven zijn vaak afhankelijk van subsidies en giften. Met een terugtredende overheid is het steeds gebruikelijker dat deze bijdragen op den duur worden stopgezet. Ook bijdragen van particuliere fondsen zijn moeilijk te krijgen en vaak eenmalig. Bewonersinitiatieven moet steeds meer op eigen benen staan. In reactie daarop zien we een groeiend aantal voorbeelden van bewonersinitiatieven die zijn gestart met crowdfunding; bijdragen van bewoners en bedrijven, in geld en in hulp. Ook maatschappelijk aanbesteden en het overhevelen van overheidsbudgetten bieden kansen. Maar er zijn meer kansen om benodigde eenmalige en structurele geldstromen te organiseren. Zo kunnen maatschappelijke investeringsfondsen tegen lage rente leningen verstrekken. Voor zo’n lening is wel een realistisch verdienmodel nodig, waarbij bewonersinitiatieven ook inkomsten kunnen genereren. Winst kan weer geïnvesteerd worden in de wijk.
GoudApot, Gouda
Eén pot voor Goudse initiatieven
De gemeente Gouda verstrekt een subsidie aan Stichting GoudApot om te investeren in Goudse initiatiefnemer die de straat, de wijk of de stad een stuk leuker of beter wil maken. Zij doen dit door geld en adviezen te verstrekken, zonder het initiatief over te nemen. Het stimuleren van inwonersinitiatieven is een speerpunt van het college van burgemeester en wethouders. Met verstrekken van subsidie aan stichting GoudApot wordt op innovatieve wijze invulling gegeven aan dit speerpunt. Alle aanvragen worden, vanaf moment van binnenkomst, gepubliceerd op de website www.goudapot.nl/. Zo is er inzicht in dit deel van de gemeentelijke budgetten.
Burgerbegroting, Antwerpen (BE)
Bewoners beslissen over 10% (= 1 miljoen euro!) budget district Antwerpen
In Antwerpen was de eerste burgerbegroting een succes. In verschillende fasen beslisten de inwoners waar 10 procent van het budget van het district Antwerpen aan besteed wordt. De basis, 90%, wordt gelegd door de gemeente. De 10% budget die de bewoners verdelen, komt daar bovenop. Zij beslissen dus op welke thema’s extra budget ingezet wordt. Onder het motto ‘wat zou jij doen met 1 miljoen?’ gingen bewoners met elkaar in gesprek. Dat maakt de burgerbegroting zo uniek. Er wordt niet zomaar gestemd of gekozen, maar bewoners gaan echt met elkaar in gesprek. Meer weten? Kijk op www.burgerbegroting.be en lees het verslag van de bijeenkomst Burgers maken de begroting.
Allocatie lokale belasting
Bepaal zelf wat met je belastinggeld gebeurt.
Stel dat je zelf mag bepalen waar je (gemeentelijke) belasting aan besteed wordt, allocatie noemen we dat. Als dat kan zonder te veel rompslomp, zoals nieuwe regels en een bureau dat dit moet uitvoeren, dan zou het heel mooi zijn als je van bijvoorbeeld 10% van je belasting mag zeggen aan welke voorzieningen het besteed moet worden. Dat zou ook een oplossing zijn voor het ongenoegen over de besteding van gemeenschapsgeld. Ernst Bergboer (Beien): ‘Ik financier nu te veel keuzes waar ik faliekant tegen ben. Dat maakt me opstandig!’. Daarom sloot hij een BewonersDeal op dit punt.
Maatschappelijke bank, NL
Betaalbare leningen voor sociale ondernemingen
Banken zien te veel risico’s bij het verstrekken van leningen aan sociale ondernemingen, BewonersBedrijven en wijkondernemingen. Geld lenen wordt daardoor onbetaalbaar voor hen. Daarom pleit het LSA voor het opzetten van een maatschappelijke bank. Een bank die sociale ondernemingen een betaalbare lening kan verstrekken omdat ook maatschappelijk rendement meegewogen wordt bij de kredietverlening. Het geld van deze bank komt van ‘slapende rekeningen’ waarvan geen eigenaren traceerbaar zijn en waar al 15 jaar geen transacties mee zijn gedaan. De maatschappelijke bank is een van de stimuleringsmaatregelen waar het LSA voor pleit, in combinatie met een pakket buurtrechten.
Waardenzeef, Groningen
Bewoners beheren wijkbudget
Met de Waardenzeef leggen Wooncorporatie de Huismeesters en gemeente Groningen een deel van de verantwoordelijkheid voor het verbeteren van de leefomgeving bij bewoners. Zij bepalen wat er moet worden verbeterd (gewenste maatschappelijke effecten) en hoe dat moet gebeuren (projecten die worden uitgevoerd). Dat heeft twee voordelen. De leefbaarheid van de wijk verbetert door de uitgevoerde projecten en bewoners raken actief betrokken bij de ontwikkeling van hun wijk.
KNHM Participaties BV, Arnhem
Neemt meer risico dan de doorsnee investeerders
Sociaal ondernemers kunnen bij Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM) in aanmerking komen voor een advies- en investeringstraject in hun onderneming. KNHM Participaties BV is bereid wat meer risico te nemen dan de doorsnee investeerder. Wel gelden er twee belangrijke voorwaarden: er moeten meer financiers zijn en zij willen nauw betrokken blijven. Zo investeerde KNHM bijvoorbeeld in GEEF Café, een ‘Pay As You Can’-restaurant, waarbij gasten zelf bepalen wat ze kunnen betalen. De winst wordt gebruikt om iemand die minder te besteden heeft een lekkere, gezonde maaltijd te geven.
BewonersAgenda 